Biến thể Omicron là gì?
Chỉ mới 15 ngày từ lần đầu tiên biến thể B.1.1.529 (biến thể Omicron) được ghi nhận qua giải trình tự gen, chúng ta đã thấy biến thể này lan rộng tại châu Phi, đẩy số ca tăng nhanh đến kỷ lục và làm cho tất cả các nhà khoa học trên thế giới phải quan ngại vì mức độ nguy hiểm.
WHO cũng đã phải triệu tập một cuộc họp khẩn cấp trong ngày thứ sáu, 26/11 để thảo luận trực tiếp về biến thể này. Trong bài viết sau đây, chúng ta sẽ tìm hiểu xem vì sao biến thể B.1.1.529 đáng quan ngại đến như vậy, và liệu chúng ta có thể làm gì để ngăn chặn sự xuất hiện và lan rộng của chúng tại Việt Nam.
Các nhà khoa học tại Nam Phi đã phát hiện được hơn 30 đột biến khác nhau trên protein gai, phần gắn nó với các tế bào của cơ thể, của virus. Danh sách các đột biến được ghi nhận (có thể chưa hoàn chỉnh) bao gồm:
Đột biến bảo tồn trên gai (Conserved Spike mutations): A67V, Δ69-70, T95I, G142D/Δ143-145, Δ211/L212I, ins214EPE, G339D, S371L, S373P, S375F, K417N, N440K, G446S, S477N, T478K, E484A, Q493K, G496S, Q498R, N501Y, Y505H, T547K, D614G, H655Y, N679K, P681H, N764K, D796Y, N856K, Q954H, N969K, L981F;
Đột biến bảo tồn không nằm trên gai (Conserved non-spike mutations): NSP3 – K38R, V1069I, Δ1265/L1266I, A1892T; NSP4 – T492I; NSP5 – P132H; NSP6 – Δ105-107, A189V; NSP12 – P323L; NSP14 – I42V; E – T9I; M – D3G, Q19E, A63T; N – P13L, Δ31-33, R203K, G204R.
Trong đó, rất nhiều những đột biến trên gai không phải là đột biến thường thấy, chẳng hạn như N856K, Q954H, N969K hay L918F đều là những đột biến mới được ghi nhận trên chưa đến 100 mẫu bệnh phẩm trên toàn thế giới, hay các đột biến như Q493K và Y505H đã từng được thu thập từ mẫu nước thải ở New York, nhưng vẫn cực kì hiếm trên các mẫu bệnh phẩm của người (dưới 200 mẫu trên toàn thế giới).
Những ảnh hưởng tiềm tàng của các đột biến kể trên với biểu hiện của biến chủng có thể kể đến như sau:
- Nhiều đột biến trên vùng RBD (receptor binding domain - vùng liên kết thụ thể) và NTD (N-Terminal Domain - miền đầu N) có khả năng kháng các kháng thể trung hòa (và/hoặc liệu pháp trị liệu bằng kháng thể đơn dòng);
- Cụm đột biến H655Y+N679K+P681H liền kề với vị trí cắt của furin (furin cleavage site) có thể giúp xâm nhập tế bào hiệu quả hơn, làm tăng khả năng lây nhiễm;
- Đột biến mất nsp6 (Δ105-107), tương tự với đột biến mất trên các biến chủng Alpha, Beta, Gamma, Lambda có thể liên quan đến sự trốn tránh hệ thống miễn dịch bẩm sinh (đối kháng interferon), cũng có thể gia tăng khả năng lây nhiễm;
- Các đột biến R203K+G204R ở nucleocapsid, đã được tìm thấy ở các biến chủng Alpha, Gamma và Lambda, có thể gia tăng sự lây nhiễm;
- Đột biến NSP4-T492I tương tự với đột biến ORF1b:T2163I trên chủng AY.43 tại Chile gần đây cho phép virus có khả năng siêu lây nhiễm.
Biến thể Omicron đã lan tới Anh, Đức, Ý, và không loại trừ Mỹ
Anh, Đức và Ý ngày 27-11 đã ghi nhận các ca nhiễm biến thể B.1.1.529 của virus SARS-CoV-2, còn được gọi là Omicron, theo hãng tin Reuters.
Reuters dẫn lời Bộ trưởng Y tế Anh Sajid Javid hôm 27/11 cho biết hai ca nhiễm biến thể mới được phát hiện ở Anh có liên quan việc di chuyển đến khu vực miền nam châu Phi.
Cùng ngày 27/11, cơ quan y tế tại bang Bavaria của Đức cũng công bố hai ca được xác nhận nhiễm biến thể Omicron.
Cơ quan này cho biết hai trường hợp trên đã nhập cảnh Đức tại sân bay Munich vào ngày 24-11, trước khi nước này xác định biến thể Omicron xuất hiện tại khu vực Nam Phi.
Theo Reuters, Viện Y tế quốc gia Ý (ISS) hôm 27/11 thông báo đã phát hiện trường hợp đầu tiên nhiễm biến thể Omicron tại nước này.
ISS cho biết biến thể Omicron được phát hiện trong mẫu xét nghiệm dương tính với COVID-19 của một bệnh nhân nhập cảnh vào Ý từ Mozambique.
Cùng ngày, giới chức y tế Hà Lan cho biết đã phát hiện “một số” trường hợp nghi nhiễm biến thể Omicron trong số hành khách nhập cảnh từ Nam Phi.
Trong khi đó, theo TS Anthony Fauci ngày 27/11, không loại trừ khả năng biến thể Omicron đã có mặt tại Mỹ. Theo Reuters, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) cùng Bộ Ngoại giao nước này hôm 27/11 đã khuyến cáo người dân không đến tám nước khu vực miền nam châu Phi.
Đăng nhận xét